پنج نوع اصلی کپسول‌های آتش نشانی وجود دارد: آب ، کف ، پودر خشک، کربن دی اکسید و مواد شیمیایی مرطوب. برای اطمینان از اینکه شما به اندازه کافی محافظت شده‌اید و مقررات ایمنی آتش نشانی را رعایت می‌کنید، باید انواع مناسب کپسول آتش نشانی را برای محل کار خود داشته باشید. آتش سوزی‌ها در اثر عوامل مختلفی بوجود می‌آیند و به همین دلیل برای خاموش کردن آنها نیاز به کپسول‌های آتش نشانی متفاوتی است که بتواند بیشترین تاثیر را داشته باشد و از طرفی با منشاء اولیه بوجود آمدن آتش واکنش بدی نشان ندهد. در این مطلب قصد داریم انواع کپسول آتش نشانی را معرفی کرده و موارد استفاده هر یک را بیان کنیم.
کلاسهای مختلفی از آتش وجود دارد و هر خاموش کننده برای مقابله با یک نوع از آنها طراحی شده است. این کلاس‌ها بر اساس سوخت‌هایی است که آتش سوزی با آنها شروع می‌شود. وجود این سوخت‌ها در محل کسب و کار یا زندگی به شما در تعیین انواع کپسول آتش نشانی مناسب کمک می‌کند. علاوه بر نوع خاموش کننده، توجه به اندازه و وزن هر کپسول آتش نشانی نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است.
کلاسهای آتش کدام است؟
در کل شش کلاس آتش وجود دارد:
- آتش سوزی‌های کلاس A: مواد قابل احتراق ناشی از مواد جامد قابل اشتعال مانند چوب، کاغذ و منسوجات
- آتش سوزی‌های کلاس B: مایعات قابل اشتعال مانند بنزین، رنگ و الکل
- آتش سوزی‌های کلاس C: تجهیزات الکتریکی مانند رایانه‌ها و دستگاه‌های فتوکپی (توجه داشته باشید که پس از برداشته شدن مورد الکتریکی، کلاس آتش سوزی تغییر می کند.)
- آتش سوزی‌های کلاس D: فلزات قابل اشتعال مانند منیزیم ، لیتیوم یا پتاسیم
- آتش سوزی‌های کلاس K: روغن‌های پخت و پز مانند روغن گیاهی یا حیوانی
1- کپسول آتش نشانی حاوی آب و گاز
این نوع کپسول‌های آتش نشانی، محبوب‌ترین نوع خاموش کننده آتش هستند و برای خطرات آتش سوزی کلاس A مناسب هستند. آنها آب را با فشار زیاد توزیع می‌کنند تا شعله‌های آتش خاموش شوند.
- برچسب کپسول‌های آتش نشانی حاوی آب و گاز چه رنگی است؟ رنگ برچسب این نوع خاموش کننده‌ها قرمز روشن است.
- کپسول های آتش نشانی حاوی آب و گاز برای چه کاربردهایی استفاده می‌شوند؟ از این کپسول‌ها برای خاموش کردن آتش‌سوزی‌های ناشی از منسوجات (پارچه)، ذغال سنگ، چوب، مقوا، کاغذ و پارچه استفاده می‌شود.
- از کپسول آتش نشانی حاوی آب و گاز برای چه موادی نباید استفاده کرد؟ این کپسول مناسب آتش سوزی‌های مربوط به تجهیزات الکترونیکی، آتش سوزی آشپزخانه و آتش سوزی ناشی از مایعات یا گازهای قابل اشتعال نیست.
- کپسول آتش نشانی آب و گاز را در کجا نگهداری کنیم؟ کپسول‌های آتش نشانی آب باید در کنار محل‌های خروجی طبقه‌هایی قرار گیرند که به عنوان خطرات آتش سوزی کلاس A مشخص شده‌اند.
کپسول آتش نشانی آب و گاز چگونه کار می‌کند؟
این نوع از کپسول های آتش نشانی با داشتن اثر خنک کننده بر روی سوخت آتش، موجب از بین بردن عنصر گرمایشی لازم برای سوزاندن آتش می‌شود. این کار باعث می شود که آتش سوزی بسیار کندتر شود و در نهایت باعث خاموش شدن شعله های آتش شود.
کدام مشاغل به کپسول آب و گاز نیاز دارند؟
این نوع کپسول به عنوان متداول‌ترین کپسول آتش نشانی در اکثر ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهمترین مکان‌هایی که به این کپسول نیاز دارند، عبارتند از:
- مدارس
- بیمارستان‌ها
- ساختمان های اداری
- آپارتمانها
- مغازه ها
2- کپسول آتش نشانی حاوی فوم (کف)
کپسول آتش نشانی فوم متداول‌ترین نوع خاموش کننده برای آتش سوزی‌های کلاس B است. با توجه به اینکه این کپسول‌های آتش نشانی بر پایه آب هستند ، می‌توان از آنها برای آتش سوزی‌های کلاس A نیز استفاده کرد.
- رنگ برچسب آتش خاموش Foam چیست؟ رنگ برچسب خاموش کننده‌های حاوی فوم، کرم رنگ است.
- خاموش کننده های حاوی کف و فوم برای خاموش کردن کدام مواد استفاده می‌شوند؟ دقیقاً مانند کپسول آب و گاز، از کپسول آتش نشانی حاوی فوم نیز می‌توان برای آتش سوزی‌های مربوط به مواد آلی استفاده کرد. این مواد آلی شامل مقوا، کاغذ، پارچه، چوب و زغال سنگ است. علاوه بر مواد آلی، از خاموش‌کننده‌های حاوی کف می‌توان روی مایعات قابل اشتعال از جمله بنزین یا رنگ نیز استفاده کرد.
- از کپسول آتشنشانی حاوی فوم در چه شرایطی نباید استفاده کرد؟ در آتش سوزی‌های مربوط به تجهیزات الکترونیکی، آشپزخانه و ناشی از فلزات قابل اشتعال این کپسول مناسب مناسب نیست.
- کپسول‌های آتش نشانی حاوی فوم را در کجا نگهداری کنیم؟ کپسول‌های آتش نشانی فوم باید در نقاط خروجی که خطر آتش سوزی کلاس A یا کلاس B شناسایی شده است، نگهداری شوند.
روش استفاده از کپسول آتشنشانی کف و فوم چگونه است؟
فوم یا کفی که برای خاموش کردن آتش استفاده می‌شود به سرعت بر روی مواد شعله‌ور شده قرار می‌گیرد و مانع از بلند شدن گاز قابل اشتعال از روی این مواد می‌شود. با گسترده شدن کف بر روی سطح خارجی ماده در حال اشتعال از رسیدن اکسیژن موجود در هوا به سطح آتش ممانعت می‌شود. وزن مخصوص این نوع کف یا فوم همواره کمتر از وزن مخصوص مایعات در حال سوختن است و بنابراین در سطح آنها شناور شده و به پائین نمی‌رود.
کدام مشاغل به کپسول فوم نیاز دارند؟
برای ساختمان‌هایی که مایعات قابل اشتعال در آنها ذخیره و نگهداری می‌شوند ، کپسول آتش نشانی حاوی فوم ضروری است. همچنین، این کپسول‌ها در ساختمان‌هایی که مواد آلی در آنها یافت می‌شوند نیز مورد نیاز هستند. مکان‌های متداول که به کپسول های آتش نشانی حاوی فوم نیاز دارند:
- مدارس
- بیمارستان‌ها
- ساختمان‌های اداری
- آپارتمانها
- مغازه‌ها
3- کپسول آتش نشانی حاوی پودر و گاز
کپسول آتش نشانی پودری معمولاً به عنوان خاموش کننده ABC شناخته می‌شود، زیرا برای انواع آتش سوزی‌های کلاس A ،B یا C می‌توان از آنها استفاده کرد. به یاد داشته باشید از این نوع خاموش کننده نباید در فضای بسته استفاده شود. چرا که پودر به راحتی استنشاق می‌شود و تمیز کردن آن نیز پس از خاموش شدن آتش بسیار دشوار است.
از کپسول آتش نشانی حاوی پودر و گاز می‌توان برای آتش‌سوزی‌های مربوط به تجهیزات الکترونیکی تا 1000 ولت استفاده کرد. علاوه بر این، خاموش‌کننده‌های پودر خشک ویژه‌ای نیز وجود دارد که برای آتش سوزی ناشی از فلزات قابل اشتعال مناسب هستند.
- رنگ برچسب کپسول آتش نشانی حاوی پودر و گاز چیست؟ رنگ برچسب خاموش کننده حاوی پودر خشک، آبی است.
- کپسول آتش حاوی پودر خشک برای خاموش کردن چه موادی استفاده می‌شود؟ کپسول حاوی پودر خشک در موارد بسیاری از جمله مواد آلی چوب و ذغال سنگ، پارچه‌ها، مقوا و کاغذ کاربرد دارند. علاوه بر موارد ذکر شده، می‌توان از آنها در گازهای قابل اشتعال مانند مایعات پترولیوم، تجهیزات الکتریکی و مایعات قابل اشتعال مانند بنزین نیز استفاده کرد. خاموش كننده‌های پودر خشک مخصوصی نيز موجود است كه فقط در فلزات قابل اشتعال (مانند تيتانيوم) قابل استفاده هستند.
- از کپسول آتشنشانی پودری در چه شرایطی نباید استفاده کرد؟ این کپسول‌ها در آتش‌سوزی شامل تجهیزات الکترونیکی با ولتاژ بیش از 1000 ولت، آتش‌سوزی‌های آشپزخانه شامل روغن پخت و پز و برای آتش سوزی در فضای بسته مناسب نیستند.
- کپسول آتش نشانی پودر خشک را کجا نگهداری کنیم؟ کپسول‌های آتش نشانی پودر خشک باید در کنار منبع خطر آتش سوزی نگهداری شوند.
کپسول آتش نشانی حاوی پودر و گاز چطور کار می‌کند؟
عامل پودر می‌تواند با جدا کردن بخش‌های مهم تشکیل دهنده واکنش‌های شیمیایی از یکدیگر یعنی گرما، سوخت و اکسیژن (احتراق)، از گسترش آتش سوزی جلوگیری و در نتیجه آتش را خاموش کند. در طی مرحله احتراق، مواد سوختی به شکل رادیکال‌های آزاد تجزیه می‌شوند. این رادیکال‌های آزاد در واقع عناصری به شدت واکنش پذیر بوده و مولکول‌هایی هستند که با اکسیژن واکنش نشان می‌دهند. مواد و عوامل موجود در خاموش کننده‌های شیمیایی خشک می‌توانند این روند واکنش پذیری با اکسیژن را متوقف کنند.
کدام مشاغل به کپسول حاوی پودر و گاز نیاز دارند؟
با توجه به اینکه از این خاموش‌کننده‌ها نباید در فضای بسته استفاده کرد، معمولاً برای مشاغل زیر توصیه می‌شود:
- محوطه باز گاراژها
- مشاغل جوشکاری
- مشاغل دارای دیگ‌های بخار بزرگ
- کارخانه‌های توزیع گاز مایع
4- کپسول آتش نشانی حاوی گاز CO2 (دی اکسید کربن)
کپسول آتش نشانی دی اکسید کربن، خاموش کننده اصلی مورد استفاده در آتش‌های الکتریکی است. خاموش‌کننده‌های CO2 اغلب در اتاق های سرور کامپیوتر یا مناطقی که تعداد زیادی دستگاه الکتریکی وجود دارد، به کار می‌روند.
- رنگ برچسب آتش خاموش CO2 چیست؟ رنگ برچسب خاموش کننده CO2، سیاه است.
- از خاموش کننده CO2 برای چه موادی استفاده می‌شود؟ از خاموش کننده CO2 می‌توان برای اطفا حریق‌های الکتریکی و آتش سوزی مایعات قابل اشتعال مانند بنزین استفاده کرد.
- از کپسول آتش نشانی دی اکسید کربن برای چه موادی نباید استفاده شود؟ از این کپسول در آتش سوزی فلزات قابل اشتعال، آشپزخانه و موادی مانند کاغذ یا منسوجات
- خاموش‌کننده‌های CO2 را در کجا نگهداری کنیم؟ کپسول‌های آتش نشانی CO2 باید در کنار منبع خطر آتش سوزی یا در نزدیکترین محل های آتش سوزی نگهداری شوند.
خاموش کننده CO2 چطور کار می‌کند؟
این نوع کپسول آتش نشانی با خفه کردن آتش با CO2، باعث جابجایی اکسیژن و سوختن آتش می‌شود. خاموش‌کننده‌های آتش دی اکسید کربن (CO2) به شکل مایع و تحت فشار هستند که به محض فعال سازی و استفاده از آنها، این مایع در هوا منتشر شده و اکسیژن را که سبب گسترش و شیوع آتش سوزی می‌شود در خود محبوس می‌کند و در نتیجه توانایی سرایت و گسترش آتش سوزی را از بین می‌برند. بنابراین این روش، یک راه موثر برای جلوگیری از بروز و سرایت آتش سوزی به دلیل کمبود اکسیژن و دمای یخ گاز CO2 در هنگام خارج شدن از محفظه خاموش کننده است.
کدام مشاغل به کپسول CO2 نیاز دارند؟
کپسول‌های آتش نشانی دی اکسید کربن باید توسط مشاغل با تجهیزات الکتریکی استفاده شوند. مشاغلی مانند:
- اتاق‌های سرور
- دفترهای اداری
- فروشگاه‌های فناوری
5- کپسول آتش نشانی حاوی مواد شیمیایی خیس شده (Wet Chemical)
خاموش‌کننده‌های شیمیایی مرطوب برای آتش سوزی کلاس K استفاده می‌شود. آتش سوزی کلاس K شامل روغن‌ها و چربی‌های پخت و پز است. با وجود اینکه از این نوع کپسول‌های آتش نشانی می‌توان در آتش سوزی های کلاس A استفاده کرد، توصیه می‌شود برای مقابله با آتشی که در این کلاس قرار می‌گیرد یک خاموش کننده کف یا آب داشته باشید.
- برچسب کپسول آتش نشانی شیمیایی مرطوب چه رنگی است؟ رنگ برچسب خاموش‌کننده‌های شیمیایی مرطوب، زرد است.
- از خاموش‌کننده‌های آتش نشانی شیمیایی برای چه موادی استفاده می‌شود؟ این نوع کپسول برای آتش‌سوزی‌های مربوط به روغن پخت و پز یا چربی مناسب است.
- از کپسول‌های آتش نشانی مرطوب برای چه موادی نباید استفاده کرد؟ در آتش سوزی شامل مایعات و گازهای قابل اشتعال، تجهیزات الکتریکی و فلزات قابل اشتعال کاربرد ندارد.
- خاموش کننده شیمیایی مرطوب را در کجا نگهداری کنیم؟ خاموش کننده آتش نشانی شیمیایی باید در کنار منبع خطر آتش سوزی نگهداری شود.
کپسول شیمیایی مرطوب چگونه کار می کنند؟
این نوع کپسول آتش نشانی با ایجاد لایه‌ای از کف روی سطح روغن یا چربی در حال سوخت، باعث سوختن اکسیژن می‌شود. ماده شیمیایی موجود در این خاموش کننده پتاسیم است و با فشار دادن ماشه، پتاسیم مانند غبار ریز دفع می‌شود. پتاسیم با روغن واکنش نشان می‌دهد و پوششی صابونی در سطح آتش ایجاد می‌کند. همچنین خود اسپری دارای یک اثر خنک کننده است که به از بین بردن آتش کمک می‌کند.
کدام مشاغل به کپسول شیمیایی مرطوب نیاز دارند؟
- آشپزخانه‌های تجاری
- رستوران‌ها
- سفره خانه‌ها
